Czy smartfon jest dla Ciebie jak ręka? Czy jest tak naturalnym elementem Twojego życia, jak ubranie czy jedzenie? Pytanie głębsze: czy jesteś jego niewolnikiem. Czy zmienił twoje życie tak, że sam nie wiesz jak mógłbyś żyć, gdyby nie on?
Proponujemy eksperyment. Wyłącz swój smartfon na dobę. Wyłącz teraz i włącz go dopiero jutro o tej samej porze. Wtedy też wróć do naszego artykułu.
- Czy przez tę dobę myślałeś co najmniej 3 razy o swoim telefonie, o tym co Cię omija?
- Czy czułeś niepokój związany z brakiem dostępu do telefonu?
- Czy spędziłeś w tym czasie w internecie na komputerze stacjonarnym, laptopie lub tablecie co najmniej godzinę (nie liczy się odrabianie zadania domowego za pomocą platformy edukacyjnej)?
- Czy odczułeś prawdziwą ulgę włączając telefon z powrotem?
- A może nie byłeś w stanie wytrzymać doby?
Odpowiedź twierdząca na jakiekolwiek z tych pytań oznacza, że potrzebujesz nauczyć się zdrowszego korzystania ze smartfonu.
Na początek - co badania naukowe mówią o korzystaniu ze smartfonów?
Prowadząc rozmowy i dyskusje za pomocą smsów lub mediów społecznościowych tracimy zdolność empatii i poczucia prawdziwej więzi z innymi. Dzieje się tak dlatego, że w komunikacji za pomocą sprzętu brakuje całej gamy emocji wyrażanej mową ciała - tonu głosu, kontaktu wzrokowego, gestów, a to wszystko w normalnej rozmowie służy lepszemu zrozumieniu innych.
Zbadała to i opisała szczegółowo profesor Sherry Turkle1. Przez to rozmowy te są bardziej powierzchowne, przerywane, nie dają okazji by naprawdę się zaprzyjaźnić.
Smartfony zaburzają sen. Zgodnie z badaniami 44% młodzieży zasypia ze smartfonem w dłoni, a 4 osoby na 10 budzą co najmniej raz w nocy powiadomienia. Sprawdzanie nocnych powiadomień prowadzi najczęściej do dłuższego korzystania z telefonu (wymiana zdań, oglądanie filmów, gra "bo nie mogę spać"). Co ważne - osoba, która obudziła się w nocy i nie może zasnąć, szybciej zaśnie czytając tradycyjną, papierową książkę niż korzystając ze smartfonu czy tabletu.
Jedną z przyczyn zaburzeń snu jest poblask ekranu. Zostało dowiedzione, że hamuje on wydzielanie melatoniny, hormonu snu, niezbędnego do zdrowego odpoczynku. Żadne filtry ani aplikacje na smartfony zmieniające barwę (mniej niebieskiego, więcej pomarańczu itp.) nie spełniają swej roli. choć popularne, nie poprawiają snu. 2
Kolejna rzecz, którą smartfon robi z Twoim mózgiem: powoduje zaburzenia zdolności koncentracji uwagi i efektywnej pracy (nauki). Cal Newport w książce "Znacząca praca"3 pokazuje, że smartfony tresują nas, tak, że nie tylko łatwo się rozpraszamy, ale czujemy niepokój, gdy przez dłuższy czas nie odezwie się żadne powiadomienie!
Oznacza to błędne koło. Smartfon rozprasza, ale jeśli nałogowiec go wyłącza - i tak nie może się skupić na zadaniu, bo jego mózg jest wytresowany i czuje niepokój BEZ rozpraszaczy!
Za każdym razem gdy patrzysz na ekran omija Cię prawdziwe życie. Nie patrzysz na przyjaciół, nie patrzysz na swojego psa, osoby, które kochasz, nie patrzysz na książkę, nie patrzysz nawet na siebie. Twoje oczy są przyklejone do zmieniających się obrazków i wymiany zdań często pozbawionych treści. Uzależniasz swoje poczucie wartości od zdobywania kolejnych leveli w grze. A choć nieliczni wygrywają pieniądze na mistrzostwach gier płacą za to tę samą cenę, jak anorektyczne modelki wypadające z rynku przed trzydziestką.
W kolejnych odcinkach powiemy Ci, jak zerwać z uzależnieniem od smartfonu!
_______________________________________________________________________________
1 Sherry Turkle, Reclaiming Conversation: The Power of Talk in a Digital Age, 2015
2 https://www.theatlantic.com/health/archive/2015/02/how-smartphones-are-ruining-our-sleep/385792/
3 Cal Newport "Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World" 2016