Do CZEGO potrzebny jest nam SEN? Czy to tylko niewygodny przymus fizjologii, który trzeba ograniczać, jak tylko się da, bo nam zabiera za dużo z życia?
„Higiena to sztuka zdrowego życia (i nie chodzi tu bynajmniej o szorowanie wszystkiego, by pozbyć się zarazków). Pod pojęciem higieny snu rozumie się wszystkie środki umożliwiające występowanie naturalnego i nieprzerwanego snu.
Jest to istotne nie tylko ze względu na nasze subiektywne dobre samopoczucie, lecz ma ważne konsekwencje w uczeniu się.
Kto ma się nauczyć faktów, powinien dbać o swój sen. W żadnym przypadku nie powinien zamieniać dnia z nocą w mylnym przekonaniu, że w ten sposób więcej się nauczy. Sformułujmy to dobitniej: kto rezygnuje ze snu, aby się nauczyć, przeszkadza wbudowanemu w głowę nauczycielowi w pracy, to znaczy w nocnym powtarzaniu tego, co zostało nauczone w dzień. Każdy uczący się powinien przez rozsądny rytm aktywności życiowej, zadbać o to, by nie zaburzyć naturalnego snu, a zwłaszcza precyzyjnie zgranej kolejności faz snu – architektury.
Niestety wiele czynników społecznych, ekonomicznych i kulturowych, oddziałując na nas w sposób ciągły sabotuje nasz sen. Nie chodzi tylko o nocne lokale, czas letni i światło elektryczne, lec też wiele innych drobiazgów życia codziennego.
Okres połowicznego rozpadu kofeiny (zawartej w kawie, coli, pepsi-coli, herbacie, yerba-mate) wynosi koło siedmiu godzin. Ktoś kto po południu wypije na przykład trzy szklanki kawy, wieczorem nie może spać, bo o 23.00 ma we krwi jeszcze ilość kofeiny odpowiadającą półtorej filiżanki kawy.”
Manfred Spitzer, „Jak uczy się mózg?”
CO się dzieje w czasie SNU?
Mózg (zajmujący zaledwie 2% ciała człowieka) zużywa 20% energii. Oznacza to m.in. gromadzenie się w nim w ciągu dnia toksyn. W czasie snu mózg obkurcza się, zwiększa się przestrzeń między komórkami, dzięki czemu płyn mózgowo-rdzeniowy może swobodnie wypłukiwać toksyny.
W czasie snu hipokamp (odpowiedzialny za wiele spraw, lecz m.in. za naukę) przetwarza informacje zebrane w czasie dnia, część z nich pomaga przenieść do pamięci długotrwałej, część usuwa. Jest to niezbędne dla normalnego funkcjonowania.
JAK zadbać o SEN?
- Optimum 2h przed snem (minimum 30 minut) unikać wpatrywania się w ekran (telewizor, tablet, komputer, laptop, smartfon).
- Wszelkie elektroniczne urządzenia (np. telefon) powinny znajdywać się minimum 2 metry od głowy.
- Pokój powinien być całkowicie zaciemniony.
- Wszelkie zadania do wykonania w kolejnym dniu zapisz po południu na kartce lub w kalendarzu, tak by niepokój z nimi związany nie budził cię w nocy.
- Sypialnia powinna być przewietrzona, a temperatura powinna wynosić 16-20°C.
- Przed snem napij się ciepłego mleka z miodem (lub herbatki z melisy). Uspokaja i pomaga zasnąć.